โครงการพัฒนาตามพระราชดำริ-ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริจังหวัดระยอง

ด้วยสภาพพื้นที่ของจังหวัดระยอง-ชลบุรี เป็นสภาพป่าที่ถูกทำลาย ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ ขาดแหล่งน้ำ ราษฎรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพการเกษตร และประสบปัญหาผลผลิตตกต่ำ รายได้ลดลง กอรปกับถูกอิทธิพลของนายทุนขยายเขตการเป็นเจ้าของที่ดินเพิ่มขึ้น ซึ่งอาจมีผลกระทบต่อความมั่นคงของประเทศชาติได้

เมื่อทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงได้พระราชทานพระราชดำริว่าบริเวณ อ่างเก็บน้ำดอกกราย อำเภอปลวกแดง  จังหวัดระยอง ซึ่งมีพื้นที่ประมาณ  1,300 ไร่ สามารถส่งน้ำมายังพื้นที่ดังกล่าวได้และทรงแนะนำให้จัดเป็นศูนย์กลางอาชีพการเกษตรและศิลปาชีพพิเศษแก่ราษฎร พระราชทานทรัพย์ที่พระราชทานมาเป็นเงินทุนหมุนเวียน จำนวน 3 ล้านบาทและมีผู้ขอพระราชทานน้อมเกล้าฯ ถวายคอกม้า  คอกสุกรและคอกแกะ สร้างไว้ในศูนย์กลางการพัฒนา

การดำเนินงานมาตั้งแต่ปี 2523 ภายใต้ชื่อ “ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริจังหวัดระยอง-ชลบุรี” โดยมีหน่วยงาน ร.21 รอ.ค่ายนวมินทราชินี จังหวัดชลบุรีเป็นผู้ประสานงานหลัก และมีหน่วยงานสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ตลอดจนหน่วยงานสังกัดกระทรวงที่เกี่ยวข้องเข้ามาดำเนินการ และมีงบประมาณเข้ามาสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง ในวันที่ 14 กรกฎาคม 2523 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินมายังศูนย์แห่งนี้ได้พระราชทานแนวทางพัฒนาไว้ 4 ประการ คือ

• พัฒนาด้านการเกษตร โดยเฉพาะด้านปศุสัตว์และการประมง
• ให้มีศูนย์ฝึกปฏิบัติการด้านการประกอบอาชีพ โดยมีแปลงสาธิตของราษฎรตัวอย่าง
• จัดเป็นศูนย์กลางการเลี้ยงปศุสัตว์ โดยให้ราษฎรยืมพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ที่ดี เลี้ยงแล้วส่งลูกคืน
• ให้มีศูนย์พัฒนาการเกษตรเพื่อให้ราษฎรเข้าอบรมและศึกษาดูงานได้

ต่อมาปี 2544 หน่วยงาน ร.21 รอ. ได้ถอนตัวเพื่อปฏิบัติภารกิจอื่นๆ และมีการมอบหมายให้หน่วยงานในพื้นที่โครงการฯ ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนเป็นผู้ประสานงานโครงการฯ  การดำเนินงานที่ผ่านมาได้มีการทูลเกล้าฯ ถวายรายงานผลการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องทุกปี  จนกระทั่งปี พ.ศ. 2554 ได้ทรงรับและจัดตั้งและใช้ชื่อว่า “ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริจังหวัดระยอง” เป็นศูนย์สาขาของศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเนื่องมาจากพระราชดำริจังหวัดฉะเชิงเทราจนกระทั่งปัจจุบัน

ขอบคุณข้อมูลจาก : ศูนย์ประสานงานโครงการพัฒนาตามพระราชดำริกรุงเทพฯ